Sveta Gora
 
Manastir Hilandar
Hilandarska knjižara
Sveta Gora Istorija Predhrišćanska
 
 
  

Predhrišćanska istorija Atosa

(Bez pisanog odobrenja autora tekstova nije dozvoljeno preuzimanje sadržaja portala www.hilandar.info u komercijalne svrhe. Za detalje pišite na njonic@yahoo.com. Zakon o autorskom i srodnim pravima 2009,2011,2012,2013)

 

U antičko doba ime Atosa (planine i poluostrva) povezuje se sa jednim od mitova o postanju. Prema tom mitu u sukobu bogova sa Olimpa i giganata, vođa prvih je bio Posejdon, a drugih Atos. On je iz Trakije bacio na Posejdona ogromnu stenu koja je pala u more, te je tako nastala planina koja je dobila gigantovo ime – Atos. Druga verzija istog mita kazuje da je stenu bacio Posejdon, ali i da je njome smrvio Atosa. U spisima antičkih geografa i istoričara može se uočiti postojanje čak šest gradova na poluostrvu: Dion, Tisos, Kleonai, Akrotoi, Hiradrus i Olofiks. Verovatno su u pravu savremeni istraživači istorije Svete Gore koji sumnjaju da se ovoliki broj gradova mogao smestiti na relativno malom prostoru poluostrva, koje uz to nema dovoljno obradivog zemljišta, niti pitke vode. Pre je verovatno da su te antičke naseobine bile nalik kasnijim monaškim staništima. Stanovnici su, naime, živeli na manjim dobrima gde su uzgajali stoku i bavili se poljoprivredom, dok se na središnjoj tački uz obalu nalazio javni deo grada sa trgom, hramom, skupštinom i vežbalištem. Ove male gradske zajednice bile su nezavisne, samoupravne, sa sopstvenim finansijama. Stanovništvo je živeći miroljubivo i u dobrim klimatskim uslovima bilo poznato po dugovečnosti. Postoji čak i jedna grčka izreka koja u prevodu glasi: «Atonac živi do 130-te godine.»

Na Svetoj Gori je iz predhrišćanskog perioda pronađeno tek nešto malo tragova. Uglavnom su to pločice sa raznim natpisima, urne i posuđe. Uistinu, veliki arheološki radovi i istraživanja nisu ni preduzimana, ali i da jesu teško da bi se došlo do nekih spektakularnih rezultata. Ovo stoga što se u kasnijim građevinskim radovima koristio stari građevinski materijal, a višak bacao.

Istorija beleži da se atonsko poluostrvo pominje u vezi sa propašću prvog persijskog pohoda protiv Grčke. To se zbilo 492. godine p.n.e. kada je persijska flota pod komandom Mardonija uništena, zbog jakih vetrova, u pokušaju da se oplovi najjužniji rt Atosa. Deset godina kasnije Kserks je u želji da izbegne sličnu sudbinu naredio da se na najužem delu poluostrva ( kod Nea Rode) prokopa kanal za prolazak brodova. Radovi su trajali tri godine i brodovi su bezbedno prošli, da bi u čuvenoj bici kod Salamine bili uništeni od grčke flote. Kako istoričari beleže, nezavisne gradske zajednice na Atosu, postaju 348. godine p.n.e deo države Filipa Makedonskog. Iz tog vremena sačuvana je u narodnom predanju zanimljiva priča. Arhitekta po imenu Stasikrat ili Deinokrat došao je na dvor i predložio da se čitav masiv Atosa iskleše u obliku figure Aleksandra Velikog. U jednoj ruci bio bi naseljen grad, a u drugoj izvor. Aleksandar, bez sujete ovakve vrste, nije prihvatio ovakav predlog uz reči da je potomstvu već ostavljen dokaz o vladarskoj nadmenosti prokopavanjem kanala na krajnjem severu poluostrva. Kada je 168 godine pre nove ere Emilije Paul izvojevao pobedu nad Persejem, Atos, kao i čitava Makedonija potpada pod vlast Rimljana.

Od 3. veka n.e. Atos se nalazi u sastavu Romeje. Otprilike u to vreme u čitavom tom području preovladalo je hrišćanstvo. U vekovima koji slede dolazi do neobjašnjivog raseljavanja stanovništava, tako da je poluostrvo bilo veoma retko naseljeno.

Dolaskom u makedonske nizije Sloveni nailaze na to malobrojno stanovništvo koje vrši njihovu postepenu jelinizaciju i hristjanizaciju. Ima dosta izvora koji potvrđuju prisustvo Slovena na Halkidici, a posebno o tome govore brojni slovenski toponimi. U potrazi za pašnjacima Sloveni su stupali i na Atos, ali nisu formirali stalna naselja. Prema jednom spisu sa početka H veka to neprekidno dolaženje i odlaženje pastira uznemiravalo je svetogorske monahe. Jedan drugi izvor, pak, potvrđuje da u unutrašnjosti poluostrva nije bilo uopšte mirjana, bili oni Grci, Sloveni ili Rumuni.

 

 
ENGLISH ΕΛΛΗΝΙΚΑ РУССКИЙ
ЋИРИЛИЦА
 
 
 
 
 
Vesti iz Hilandara
 
Sveta Zemlja
 
Vizantološki institut
 

O Svetoj Gori
 
Prijatelji Svete Gore
 

Blog o Svetoj Gori
 

Film Otac
 

Svetogorac
 
 
 
Mapa sajta
 

©2013-2024 Hilandar.info | Sva prava zadržana | Uslovi korišćenja | LaktusDev