|
(Bez pisanog odobrenja autora tekstova nije dozvoljeno preuzimanje sadržaja portala www.hilandar.info u komercijalne svrhe. Za detalje sadržaja i upite pišite na email: njonic@yahoo.com. Zakon o autorskom i srodnim pravima 2009,2011,2012.)// dec.2013
Paraklis Svete Trojice
Skit Svete Trojice na Spasovoj Vodi udaljen je od manastira Hilandara oko 2 kilometra i smešten je na maloj zaravni iznad koje se diže visok greben. Danas se na licu mesta mogu videti crkva Svete Trojice, ruševine hrama iz XIII veka i konaka kao i stara cisterna. U neposrednoj blizini same crkve, pretpostavlja se da je to na vrhu stene koja je iznad same crkve, nekada postojao pirg Preobraženja Gospodnjeg koji je izgradio kralj Uroš I. Nasuprot pirgu, ruševine nekadašnjeg hrama Svete Trojice su vidljive. Sa severne strane sadašnje crkve Svete Trojice vide se ostaci stare oltarske apside i niše proskomidije. Srećnim sticajem okolnosti, ovde su se sačuvali i fragmenti fresaka - predstave Bogorodice sa Hristom, jednog anđela i dva arhijereja - Jovana Zlatoustog i Grigorija Bogoslova. Freske se datuju u sredinu XIII veka i delo su iskusnog majstora. Iako manjih dimenzija, zidne slike odlikuje monumentalnost, vešt crtež i, iznad svega, rafinovano osećanje za koloristički sklad.
Paraklis Svete Trojice živopisan oko 1680.god.
Nastanak današnje crkve Sv. Trojice dobro je poznat. Nju je tokom osme decenije XVII veka podigao starac Nikanor sa bratom Simeonom i pritom je obnovio ceo skit: sagradio kelije, cisternu, česmu, kupio vinograd, snabdeo crkvu svim što je bilo potrebno. Sadašnja crkva je izgrađena u tri nivoa: prvi nivo čini podrum, nad njim je prizemna prostorija za stanovanje, a nad njom je crkvica. Ovde je neko vreme boravio, pored ostalih i stari srpski biograf Domentijan, jedna od najkulturnijih ličnosti Srbije u XIII veku. A pod njegovim rukovodstvom tu je radio kao prepisivač mladi gramatik Teodor Span.
Crkva Svete Trojice je dobro očuvana. Pravougaone je osnove (oko 6 h 7,5 m) i ima malo neobičan izgled, jer je sagrađena u tri nivoa: dole je podrum, nad njim je prizemna prostorija za stanovanje, a hram se nalazi na vrhu zdanja. U unutrašnjosti crkve tri prislonjena luka i poluobličasti svod na istočnoj strani nose slepo kube. U oltarskom prostoru su tri niše u debljini zida, od kojih je srednja imala ulogu oltarske apside. Zdanje je građeno od lomljenog kamena, prekriveno je kamenim pločama, a zidovi su učvršćivani drvenim gredama, što svedoči o skromnim mogućnostima ktitora.
Oltar nakon konzervatorsko-restauratorskih radova 2013. godine
Oko 1680, a svakako pre 1685, kada je Nikanor umro, crkva Sv. Trojice bila je živopisana. Tematika dobro očuvanih zidnih slika je dosta jednostavna. U najnižoj zoni su ctojeće figure svetih monaha, ratnika i vrača, nad njima je dvanaest Velikih praznika i nekoliko dodatnih scena o životu Bogorodice i posmrtnih Hristovih javljanja, na potrbušju lukova proroci, a u slepoj kupoli je naslikano poprsje Hrista okruženo aneđeoskim činovima i Božanstvenom liturgijom. Nepoznati grčki majstor sledi uporno tradicionalnu vizantijsku ikonografiju i stil. Njegovi likovi su dosta brižljivo slikani, kompoziciona rešenja su korektna, ali u umrtvljenom koloritu ogleda se umor dugog trajanja jedne umetnosti.
Ovaj kompleks je trenutno u fazi obnove i očekuje se da uskoro zaživi.
Više o skitu Svete Trojice na Spasovoj vodi.
Crkva Sv. Trojice na Spasovim vodama iz kompleksa manastira Hilandara - konzervatorsko-restauratorski radovi na živopisu 2013.
(sp-117), +hilandarski zbornik 3,
|
Svete Trojice
