Na desetak minuta hoda od centralnog trga u Kareji je skit Svetog Andreje - Saraj, na severoistočnom obodu Kareje, sa najvećom crkvom na Balkanu do izgradnje hrama Svetog Save u Beogradu, u kome su svojevremeno živela dvojica patrijarha, Atanasije III i Serafim I. Glavna crkva u skitu, je završena 1900. god. i predstavlja posebno poglavlje. U jugoistočnom krilu ogromnog kompleksa svetoandrejskog skita još od 1930. god. smeštena je škola poznata kao Atonijada. Ova škola prvi put je otvorena 1749. god. na inicijativu patrijarha Kirila V, prvobitno je bila smeštena u zgradi Manastira Vatoped. Atonijada je imala status visokoškolske ustanove koja je trebalo da deluje kao „univezitet grčkih predmeta, da obrazuje i podučava na svim poljima logičkih, filozofskih i teoloških nauka”. U prvo vreme škola je bila smeštena u za nju posebno podignutoj zgradi na brdašcu iznad manastira Vatopeda. Danas je ta građevina zapustela, ali je nastavila sa radom zgrada Atonijade pri Svetoandrejskom skitu.
Atonijada je privremeno prestala sa radom u periodu 1821-1842 u vreme grčkog ustanka , kao i između 1940-1953. Na svim stepenima obrazovanja učenici žive po kinovijskom (opštežiteljnom) sistemu i izučavaju ikonopisanje, crkvene tekstove i crkvenu muziku, pored predmeta školskog programa za državne škole.
Jedan od prvih direktora je bio Evgenije Vulgaris, a predavao je u njoj veliki broj prosvetljenih sveštenika tog doba, kao što su Meletije Vatopedski, Nikola Zerzulis, Neofit Kavsokalivitski, Nikodim Svetogorac i budući Aleksandrijski Patrijarh Kiprijan.Đaci škole su bili Kozma Etolski, Josif Misiodak, Hristofor Makreos, Hristodul Pamplekis, Gavrilo Kalonos, Atanasije Parios i Riga od Fere.
zvanični sajt Atonijade
|